#018 - Creëer zelf een catchy format
Sta jij al op de wachtlijst voor de cursus 'Interviewen als een Pro'?
Welkom bij aflevering achttien van De Interviewer.
De hele zomer bespraken we straffe interviewformats. In deze aflevering deel ik een eenvoudig stappenplan om zelf boeiend format te bedenken.
Voor we in de formats duiken, eerst nog even dit:
Aan iedereen die zich al inschreef op de wachtlijst voor de digitale opleiding ‘Interviewen als een Pro’: superhard bedankt!
Aan iedereen die zich nog niet inschreef: dat is geen schande. Misschien zat je nog in vakantiemodus of wil je extra informatie over de cursus die ik de afgelopen maanden in elkaar bokste.
In dat laatste geval: ‘Interviewen als een Pro’ is de cursus die ik als groentje had willen vinden voor mijn allereerste interviews. Het is een mix van video’s en hand-outs waarin ik al mijn praktische tips over elk facet van het interview deel:
Hoe vind je de juiste focus voor een interview?
Hoe overtuig je iemand om in te gaan op je uitnodiging?
Hoe bereid je het interview voor?
Hoe start je best aan het interview?
Wat doe je in specifieke interviewscenario’s? Hoe pak je leidinggevenden aan? Hoe ga je om met bekende mensen? Welke vragen stel je in voor een klantenverhaal?
Eerste hulp bij interviews: hoe ga je om met praters, gevoelige onderwerpen, pr-praatjes, of zwijgzame gesprekspartners?
En tot slot: in welke vorm schrijf je het interview uit? Zijn er tools die kunnen helpen? En wie hoort na te lezen?
Enfin, ben je een beginnende interviewer? Twijfel je soms over je interviewaanpak? Of ben je een ervaren copywriter die vastloopt op interviews? Dan moet je ‘Interviewen als een Pro’ overwegen.
Geïnteresseerd? Schrijf je zeker in op de wachtlijst:
Je krijgt als eerste toegang.
En je scoort een early bird korting op de cursus.
Creëer zelf een onvergetelijk format
De afgelopen zeven weken hebben we zeven sterke interviewformats ontleed.
Vandaag geen analyse van een format, maar een stappenplan. Hoe ontwikkel je de basis van je eigen interviewformule?
Stap 1: Van ergernis naar nieuwsgierigheid
Start hier: Wat irriteert je aan bestaande interviews? En belangrijker: wat zou je dan wél willen horen?
Irritatie is vaak de beste startmotor. Sean Evans was het beu dat celebrities alleen PR-praatjes gaven - dat leidde tot de vraag: "Hoe krijg je ze uit hun comfortzone?" De Tijd wilde zijn lezers meer bieden saaie cijferinterviews - dat opende de vraag: "Hoe leer je de mens achter de ondernemer kennen?"
Oefening
Luister naar vijf interviews uit jouw sector. Noteer bij elk interview:
Wat ergert je?
Wat zou je liever horen?
Voorbeelden
Irritatie: "Ondernemers praten alleen over strategie" → Nieuwsgierigheid: "Hoe gaan ze om met tegenslag?"
Irritatie: "Artiesten vertellen altijd over hun inspiratie" → Nieuwsgierigheid: "Hoe zag hun leven eruit vóór het succes?"
Die ergernis wijst naar een gemist verhaal. Dat verhaal wordt de grondstof voor jouw format.
Stap 2: Vind de rode draad
De vervolgvraag: Wat is de gemeenschappelijke deler tussen alle verhalen die je wilt horen? Na stap 1 heb je meerdere irritaties en verhalen genoteerd. Leg ze naast elkaar. Welk patroon zie je?
Voorbeeld: ondernemersverhalen
Interview 1: Irritatie "Ondernemer A praat alleen over groeicijfers" → Verhaal "Hoe nam hij zijn moeilijkste beslissing?"
Interview 2: Irritatie "Ondernemer B heeft het alleen over strategie" → Verhaal "Wat doet hij als een project faalt?"
Interview 3: Irritatie "Ondernemer C praat alleen over succes" → Verhaal "Hoe gaat hij om met kritiek?"
Rode draad: hoe ondernemers omgaan met de menselijke kant van ondernemen.
Dit wordt jouw insteek: "Ik maak interviews over wat er gebeurt als ondernemers twijfelen, falen of moeilijke keuzes moeten maken."
Dat klinkt al beter, maar nog niet echt sexy. Om die reden is stap 3 zo cruciaal.
Stap 3: Voeg een verrassend element toe
De kernvraag: Hoe zorg je dat geïnterviewden nieuwe verhalen vertellen?
Elk sterk format voegt een onverwacht element toe. Dat slim, gek of grappig element creëert focus en verhoogt de kans dat je verhalen aanboort die je nergens anders hoorde.
In de vorige zeven afleveringen hebben we gezien dat zo’n verrassing in verschillende vormen kan voorkomen:
Focus op een strak afgelijnde levensfase, zoals in De Tijdcapsule of Jonge Jaren.
Voorwerpen om het gesprek in gang te trekken, zoals in De 8 voorwerpen van De Standaard.
Spelelementen om de spanning erin te houden, zoals in Wild Card with Rachel Martin.
Fysieke uitdagingen om het gesprek te beïnvloeden, zoals in Hot Ones.
Experts uitnodigen om interviews af te nemen, zoals in Bij De Wachter van De Morgen.
Strikte interviewregels afspreken bij aanvang van het gesprek, zoals in ja/nee van Extra Time.
Voorbeeld: ondernemersverhalen
De insteek was: interviews over wat er gebeurt als ondernemers twijfelen, falen of moeilijke keuzes moeten maken.
Stel dat we een spelelement toevoegen. Ik zeg maar iets: ondernemers gooien een dobbelsteen. 1-2 = vertel over je grootste angst als ondernemer. 3-4 = welke beslissing hield je 's nachts wakker? 5-6 = wat zou je nooit meer doen.
We hebben meteen een naam voor de reeks: ‘De zes zijden van ondernemen’.
Of wat als we een verrassend perspectief toevoegen? Ondernemers brengen drie mensen mee die hun loopbaan hebben beïnvloed – hun mentor, hun grootste criticus, en iemand die ze hebben verrast. Het interview gaat over die relaties en wat die hebben geleerd.
Ook hier zou je met ‘3 stemmen’ meteen een titel voor kunnen bedenken, ook al klinkt deze misschien nog te mysterieus.
Stap 4: Test, verfijn, lanceer
Test klein: Begin met één vriend, één collega, één echte gast. Wees na elk gesprek kritisch: "Kwamen er een verhalen naar boven die anders niet verteld werden?" Als het antwoord drie keer 'ja' is, heb je een format.
Lanceer slim: Start met je beste gast voor aflevering 1. Maak er 5-10 voordat je evalueert. Om je wat moed in te spreken: Hot Ones deed 300+ afleveringen voordat ze een Emmy-nominatie kregen.
De ultieme formattest
Leg je format uit aan je 12-jarige neef of nicht. Als hij of zij het kan doorvertellen aan zijn vrienden, heb je een winnaar.
Zes zijden van ondernemen: "Ondernemen is soms een kwestie van geluk. In deze interviewreeks bepaalt de dobbelsteen de vragen."
Drie stemmen: "Leer ondernemers kennen aan de hand van hun mentor, hun grootste criticus en de persoon die ze in de loop van hun loopbaan verrast hebben."
Als je format niet in twee zinnen te vatten is, vereenvoudig het.
Vorige afleveringen gemist?
Het format: ja/nee
Lees hierHet format: focus op de jonge jaren
Lees hierHet format: laat een ander de vragen stellen
Lees hier
Tot volgende week,
Freek