#019 - Spookschrijver
Grijp die early bird korting voor 'Interviewen als een Pro'
Welkom bij aflevering negentien van De Interviewer.
Elke vrijdag bespreken we een interview, een format of een techniek waar jij als interviewer uit kan leren.
De inschrijvingen op de wachtlijst voor de digitale cursus ‘Interviewen als een Pro’ lopen lekker. Op LinkedIn deelde ik hoe nerveus ik ben over die lancering.
Je kunt je nog altijd inschrijven op de wachtlijst voor de cursus. Zo scoor je een early bird korting bij de lancering.
Je ziet ze niet, ze zijn alomtegenwoordig en ze schrijven meer dank je denkt.
Je kent ze als ghostwriters, al bestaan er ook Nederlandstalige alternatieven zoals spook- of schaduwschrijvers. Auteurs die schrijven in naam van anderen.
Mijn loopbaan als ghostwriter begon ongeveer 10 jaar geleden bij De Persgroep, het mediabedrijf achter Het Laatste Nieuws, De Morgen en VTM dat we vandaag kennen als DPG Media. Koen Verwee was net algemeen directeur geworden. Als marketing directeur besefte hij dat helder communiceren geen luxe, maar een noodzaak was.
Voor elke nieuw nummer van het personeelsblad kreeg ik dertig minuten om te luisteren naar wat Koen Verwee in het editoriaal aan collega's wilde vertellen. Collega's die deel uitmaakten van een bedrijf dat in lastige papieren zat: mensen lazen steeds minder op papier en geld verdienen via nieuwswebsites was nog niet zo ingeburgerd als vandaag. Bovendien wisten Google en Facebook veel beter hoe je rijk werd in die digitale wereld. (Veel is er precies nog niet veranderd.)
Waar ik als groentje vooral noteerde wat Koen Verwee vertelde om het netjes op te schrijven, evolueerden die 30 minuten steeds meer naar een gesprek. Ik begreep waar de directie naartoe wilde, maar ik hoorde op de vloer ook wat collega's daarvan dachten. Het zal je niet verbazen dat die twee realiteiten wel eens ver uit elkaar konden liggen. Dat gaf me de mogelijkheid om zijn ideeën niet zomaar aan te nemen, maar ook uit te dagen.
Daar werden we allebei beter van. Ik was voor hem een van de kanalen om feedback van de werkvloer te registreren. Ik leerde gaandeweg dat directeuren ook maar mensen zijn die twijfelen en zoeken. Een les die me later als journalist hielp om kritisch te zijn naar mensen met even dure functietitels als de wagens waarmee ze rijden.
Wie een goede schaduwschrijver wil worden, moet niet alleen goed kunnen luisteren. Je moet je ook kwetsbaar durven opstellen als je iets niet begrijpt, je moet kritische vragen durven stellen als een redenering niet klopt, je moet je kunnen verplaatsen in de persoon voor wie je schrijft. Met andere woorden: hoe beter je kunt interviewen, hoe beter je kunt spookschrijven.
Voorbeeld: De brief van An Caluwaerts
Onlangs kreeg ik van de fijne mensen van The Fat Lady de vraag of ik de pen van Ann Caluwaerts, leading lady in de telecom- en technologiewereld, wilde vasthouden. Zij zou in het Voka Magazine een brief schrijven aan een jongere versie van zichzelf.
Wat er in die brief zou moeten komen en welke boodschap ze precies wilde meegeven, was nog niet duidelijk. De boodschap moest uiteraard wel relevant zijn voor het doelpubliek van het magazine: Vlaamse ondernemers.
Hoe kwam de brief tot stand?
1. Research
Met LinkedIn als startpunt kreeg ik een goed overzicht van de loopbaan van Ann. Daarin viel meteen iets op: ze studeerde af als ingenieur en nam meteen een commerciële functie aan bij het iconische, maar al lang ter ziele gegane, technologiebedrijf Lernout & Hauspie.
Op basis van LinkedIn ging ik gericht op zoek naar artikels in vakpers zoals DataNews, Trends en De Tijd. Als ingenieur bouwde ze al snel een loopbaan uit in marketing en communicatie. Bovendien werkte ze voor BT Telecom in het buitenland. Daar dienden zich al snel een aantal thema's aan die we konden aansnijden.
Tijdens haar jaren bij Telenet ontwikkelde Ann zich tot een belangrijke stem in de hr-community. Hoe organiseer je een groep mensen die toevallig of niet voor dezelfde werkgever werken? Hoe creëer je samenhorigheid, of zet je een collectief doel voor ogen en toon je tegelijkertijd respect voor privékeuzes van collega's?
2. Het interview
Ik trok naar Bertem zonder vragenlijst, maar met een aantal thema's die ik aan Ann wilde voorleggen om samen de juiste insteek van de brief te zoeken.
Ook Ann had zich voorbereid op het gesprek. Ze twijfelde tussen een aantal thema's. Wilde ze het hebben over de impact van technologie? Over het maken van keuzes in een loopbaan? Of over de valkuil die perfectionisme heet?
Tijdens dat gesprek klopten we nog niet helemaal af wat de rode draad zou zijn, we besloten wel om een brief te schrijven naar de 18-jarige Ann. De Ann die aan de start stond van haar loopbaan. De Ann die dacht dat loopbaan en gezin niet te combineren waren.
3. Het schrijven
Eens thuis, een dag later, schreef de brief zich bijna vanzelf. Met één feedbackronde door Ann was de brief klaar.
Dat klinkt misschien te mooi om waar te zijn, maar het illustreert een belangrijke les: het zwaartepunt voor een opdracht als deze ligt in de voorbereiding. Het anticiperen op wat Ann wilde vertellen maakte het verschil.
Door goed te luisteren naar wat Ann had voorbereid, kon ik betere vragen stellen. Zodra ik de brief moest schrijven, zat die eigenlijk al in mijn vingers.
Vorige afleveringen gemist?
Creëer zelf een catchy format
Lees hierHet format: ja/nee
Lees hierHet format: focus op de jonge jaren
Lees hier
Tot volgende week,
Freek